Pogrzeb odpowiadający zwyczajom – jak wygląda i kto ponosi jego koszt?

Zgodnie z art. 922 Kodeksu cywilnego do tzw. „długów spadkowych” należą także koszty pogrzebu zmarłego w takim zakresie, w jakim pogrzeb ten odpowiada zwyczajom przyjętym w danym środowisku. Takie nieostre sformułowanie może budzić zdziwienie, a nawet stać się przyczyną konfliktów rodzinnych, warto więc zawczasu przekonać się, jakie wydatki wchodzą w zakres kosztów pogrzebu i kto zobowiązany jest do ich ponoszenia.

Co oznacza „odpowiadający zwyczajom”?

Zwyczaje oczywiście mogą się różnić w zależności od środowiska czy lokalizacji, niemniej część kosztów pozostaje co do zasady niezmienna, w tym:

• zapewnienie miejsca pochówku;
• ceremonia pogrzebowa;
• trumna;
• przygotowanie ciała do pochówku lub koszty kremacji;
• zakup kwiatów (wieńców) i odzieży pogrzebowej.

Co do kosztów nagrobka, to warto w tym miejscu wspomnieć, iż w skład długów spadkowych wchodzą koszty tylko już poniesione, a nie przewidywane, przyszłe. Jest to o tyle ważne, iż w niektórych miejscach panuje zwyczaj stawiania nagrobka po upływie pewnego czasu lub dopiero z nadejściem obchodów Wszystkich Świętych.

Orzecznictwo idzie jednak dalej. Jeżeli w danym środowisku panuje zwyczaj wyprawiania tzw. „stypy”, a więc poczęstunku dla osób, które biorą udział w pogrzebie, to koszty z tym związane także mogą wejść w zakres długów spadkowych.

Co więc nie wchodzi w zakres długów spadkowych związanych z organizacją pogrzebu? Wymienić można m.in. koszty związane z zamawianiem mszy na miesięcznicę, z okazji urodzin i śmierci zmarłego czy koszty wykonania witrażu w kościele.

Kto musi ponosić koszty pogrzebu?

W klasycznym przypadku, a więc tym przewidzianym art. 922 k.c., obowiązek rozliczenia długów spadkowych, w tym kosztów pogrzebu, spoczywa na spadkobiercach. Oznacza to, że jeżeli koszty pogrzebu zostały poniesione przez jednego ze spadkobierców, może on domagać się rozliczenia poniesionych wydatków w postępowaniu działowym.

Kosztów pogrzebu nie zaliczamy jednak do długu spadkowego, jeżeli obowiązek ich pokrycia wynika z innych przepisów. Tutaj można wskazać przede wszystkim przypadki, w których:
• wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia nastąpiła śmierć poszkodowanego – wtedy koszty ponosi zobowiązany do naprawienia szkody (art. 446 k.c.);
• w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie – wtedy nabywca co do zasady zobowiązany jest do sprawienia pogrzebu odpowiadającego zwyczajom miejscowym (art. 908 k.c.);
• a także inne, dotyczące głównie pełnienia służby mundurowej itp.

Co do artykułu 446 k.c. warto odnotować, iż zgodnie z orzecznictwem do kosztów pogrzebu zalicza się nawet miarkowany wydatek poniesiony na zakup niezbędnej odzieży żałobnej, której noszenie w czasie pogrzebu, jak i przez dłuższy czas po zgonie osoby bliskiej jest zwyczajowo przyjęte.

Śmierć bliskiej osoby jest wydarzeniem wystarczająco stresującym i obciążającym bez konieczności rozczytywania zawiłości przepisów prawnych. Następujące później rozliczenia spadkowe potrafią być źródłem licznych konfliktów w rodzinie. W tym trudnym czasie warto sięgać po pomoc profesjonalistów, którzy świadczą pomoc na najwyższym poziomie.

Kancelaria Prawna AVENTUM stale świadczy pomoc prawną w zakresie spraw spadkowych. W ramach świadczonych usług proponujemy pomoc prawną m.in. w zakresie:
1. stwierdzenia nabycia i podziału spadku;
2. dochodzenia należności związanych z długami spadkowymi i zachowkiem;
3. kwestii wydziedziczenia i ważności testamentów;
4. uchylenia się od skutków prawnych niezłożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku w terminie.

tel. 792 861 101 – Adam Malik, radca prawny
tel. 609 712 735 – Jakub Pokoj, radca prawny