Obowiązek alimentacyjny

Co to jest obowiązek alimentacyjny?

Obowiązek alimentacyjny to obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny), który obciąża krewnych w linii prostej (t.j. ojciec, mama, dziadek, babcia) oraz rodzeństwo. Najczęściej obowiązek alimentacyjny kojarzy się z obowiązkiem łożenia przez rodziców na utrzymanie dzieci. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.

Obowiązek czy uprawnienie?

Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Warto podkreślić, że obowiązek alimentacyjny nie jest zależny od władzy rodzicielskiej, co oznacza, że nawet rodzic pozbawiony lub ograniczony we władzy rodzicielskiej ma obowiązek alimentacyjny względem dziecka.

Czy rodzice mogą się uchylić od obowiązku alimentacyjnego?

rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

Zakres świadczeń alimentacyjnych

Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. W pierwszej kolejności należy ustalić zakres usprawiedliwionych potrzeb osoby uprawnionej, a następnie ocenić, które z tych potrzeb mogą i powinny być – ze względu na możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego – zaspokajane. Czynniki, o których mowa powyżej mają charakter ściśle indywidualny.

Za usprawiedliwione należy uznawać te potrzeby uprawnionego, których zaspokojenie zapewni mu godną egzystencję, a nie tylko biologiczne przeżycie (minimum egzystencji). W orzecznictwie utrwalone jest, że są to potrzeby materialne, jak i niematerialne. Przy czym usprawiedliwione potrzeby każdego człowieka kształtują się inaczej. Zależą od indywidualnych cech uprawnionego, tj. od wieku, stanu zdrowia, zawodu, dotychczasowej stopy życiowej. Możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego wyznaczają takie zarobki i dochody, jakie zobowiązany uzyskiwałby przy pełnym wykorzystaniu sił fizycznych, zdolności umysłowych i wykształcenia. A zatem nie zawsze możliwości te pokrywają się z rzeczywistymi zarobkami i dochodami uzyskiwanymi w danym czasie przez zobowiązanego.

Dla ustalenia zakresu świadczeń alimentacyjnych istotne znacznie ma postępowanie dowodowe. Dlatego bardzo ważne jest odpowiednie przygotowanie treści pozwu i załączenie stosownych dowodów uzasadniających wysokość żądanych alimentów.

Czas trwania obowiązku alimentacyjnego

Przepisy nie wskazują konkretnego czasokresu świadczenia alimentacyjnego. Co do zasady obowiązek alimentacyjny rodziców względem dziecka powstaje z chwilą urodzenia się dziecka i trwa do czasu uzyskania przez dziecko zdolności do samodzielnego utrzymania się. Podstawową przesłanką w zakresie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego stanowi możliwość samodzielnego utrzymania się dziecka.

Przedawnienie

Czy roszczenie o alimenty może ulec przedawnieniu?

Zgodnie z obowiązującymi przepisami (art. 137 § 1 kro) roszczenia o świadczenia alimentacyjne ulegają przedawnieniu z upływem trzech lat od momentu powstania obowiązku alimentacyjnego. Do roszczeń alimentacyjnych znajdują zastosowanie przepisy ogólne kodeksu cywilnego, tj. art. 121 pkt 1, w myśl którego w czasie trwania władzy rodzicielskiej bieg przedawnienia co do roszczeń, które przysługują dzieciom przeciwko rodzicom, nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu. Co oznacza, że bieg przedawnienia zaległości alimentacyjnych może być liczony dopiero od momentu, gdy dziecko skończy 18 lat. W przypadku wydania wyroku zasądzającego alimenty, ulegną one przedawnieniu po upływie 6 lat.

Kancelaria Prawna AVENTUM stale świadczy pomoc prawną w sprawach z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego.

Pozostajemy do Państwa dyspozycji!

+48 882 878 691

biuro@aventum-kancelaria.pl